Socjolodzy dla Opola
Choć Opole kończy w tym roku lat 800, a opolska socjologia o wiele wiele mniej, to jednak nasze ścieżki (miasta i socjologów) są ze sobą mocno (i nierozerwalnie) splecione.
Pracujemy w Opolu i dla Opola. Towarzyszymy miastu i wspieramy jego potencjał przez realizację badań społecznych, udział w różnego rodzaju gremiach doradczych, konsultacjach i debatach społecznych, konferencjach i seminariach organizowanych przez instytucje miejskie.
Zrealizowaliśmy dotychczas wiele badań socjologicznych, między innymi:
- badaliśmy postrzeganie miasta przez jego mieszkańców;
- poznawaliśmy potrzeby młodzieży (ich aspiracje i oczekiwania wobec rynku pracy);
- naświetlaliśmy problemy osób bezrobotnych czy rodzin migrantów;
- rozmawialiśmy z czytelnikami korzystającymi z zasobów Miejskiej Biblioteki Publicznej;
- przypatrywaliśmy się peryferyjnym obszarom miasta;
- analizowaliśmy sondaże wyborcze;
- przeprowadzaliśmy ewaluację programów rozwoju województwa opolskiego.
Miasto w oczach swych mieszkańców
Pisząc o pracy socjologów na rzecz Opola należy szczególnie pamiętać o naszej, już niestety nieżyjącej, koleżance dr Danucie Berlińskiej, która była socjolożką zaangażowaną w bardzo różnorodne działania na rzecz mieszkańców Opola i Opolszczyzny. Brała udział w badaniach dotyczących mniejszości narodowych, bezrobotnych i migrantów zarobkowych. Jeden z Jej ostatnich projektów badawczych dotyczył niezwykle istotnej i społecznie wrażliwej kwestii powiększenia granic Opola. Aktywnie działała także w zespołach ekspertów przy Sejmiku Województwa Opolskiego. Dziesiątki razy wypowiadała się również na temat ważnych problemów Opolszczyzny w lokalnym mediach.
Do najważniejszych projektów badawczych zrealizowanych w Instytucie Socjologii należy zaliczyć projekty kierowane i realizowane przez dr hab. Teresę Sołdrę-Gwiżdż, prof. UO, takie jak „Problemy miasta Opole w opinii mieszkańców” (1997) czy „Rynek pracy a aspiracje zawodowe i edukacyjne młodzieży. Stan i prognoza. Badania pilotażowe w Opolu i w gminach sąsiednich” (2005).
Ważne dla rozwoju miasta są badania społeczne realizowane przez dr Magdalenę Piejko i dr Michała Wanke, takie jak projekt „Potencjał marki miasta Opole – Opole w świadomości swoich użytkowników”, zrealizowany dla Urzędu Miasta Opole w 2014 roku oraz również kierowane przez wskazanych socjologów przedsięwzięcie „Dzielnice peryferyjne miasta Opole z perspektywy ich mieszkańców” (2016).
Młodzi mieszkańcy Opola
Interesują nas mieszkający w Opolu młodzi ludzie – szczególnie studenci.
Dzięki zbieranym informacjom o osobach przyjętych na studia w Uniwersytecie Opolskim, a później o losy absolwentów naszej uczelni, wiemy sporo (ale ciągle się uczymy) o aspiracjach młodzieży, ich zamierzeniach i projektach życiowych.
Debaty i warsztaty dla młodzieży
Oprócz realizacji badań nieustannie zaangażowani jesteśmy we współpracę ze szkołami ponadgimnazjalnymi w Opolu, w których odbywają się wykłady, prelekcje czy warsztaty dotyczące ważnych dla młodzieży problemów społeczno-kulturowych.
Uczestniczymy również w otwartych spotkaniach organizowanych przez Miejską Bibliotekę Publiczną, podczas których dyskutujemy z przedstawicielami innych nauk, ale i mieszkańcami, o istotnych kwestiach jak chociażby wielokulturowość, tolerancja, migracje czy zróżnicowania społeczne.
Wraz z naszymi studentami przygotowaliśmy i zrealizowaliśmy w Opolu i innych gminach województwa opolskiego projekt badawczo-edukacyjny „Młodzi socjologowie rozwiązują lokalne problemy społeczne” (2011-2012), w ramach których nasi studenci diagnozowali problemy społeczności lokalnych oraz projektowali kampanie promujące wśród mieszkańców rozwiązania tych problemów.
Kulturalne miasto
O naszym zaangażowaniu w rozwój miasta świadczy również stała współpraca z takimi instytucjami, jak instytucje samorządowe: Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego, Urząd Miasta Opola czy instytucje kulturalne miasta.
Dla Galerii Sztuki Współczesnej przygotowaliśmy badania „Artyści w Opolu” (2016), w ramach których studenci rozmawiali z opolskimi artystami na temat rozwoju obszarów kreatywności i konkurencyjności Opola. Badaniami kierowała dr Kamilla Biskupska.
Opolskie odyseje…
Współpraca z instytucjami kultury to także realizacja wspólnych przedsięwzięć takich jak projekt badawczy połączony z metodami zaangażowanymi, zrealizowany wspólnie z Teatrem Lalki i Aktora im. Alojzego Smolki w latach 2013-2014 pt. „Więzi społeczne osób migrujących zarobkowo z Opolszczyzny. Światy tkanych i prutych więzi społecznych współczesnych Odyseuszów, Penelop i Telemachów”. W ramach projektu zrealizowano badania społeczne oraz warsztaty dla młodzieży i seniorów. Środowisko socjologów reprezentowali dr Magda Piejko i dr Michał Wanke.
Projekty „Badania ocen i preferencji dotyczących usług Miejskiej Biblioteki Publicznej w Opolu w kontekście wzorów korzystania z mediów przez młodzież Opola” (2010) oraz „Działalność Miejskiej Biblioteki Publicznej w Opolu w kontekście projekcji tożsamościowych jej (nie)użytkowników” to tytuły projektów realizowanych przez dr Magdalenę Piejko i dr Michała Wanke dotyczące czytelnictwa mieszkańców Opola i roli biblioteki jako instytucji kulturowej w mieście (2016-2017). W wyniku tego rodzaju badań powstała wiedza na temat roli współczesnej biblioteki miejskiej, w szczególności biblioteki w Opolu, co jest ważnym zagadnieniem w kontekście rewolucji technologicznej i digitalizacji życia społecznego. W ramach tego przedsięwzięcia przygotowaliśmy w lutym 2017 roku debatę i warsztaty „Biblioteka – publiczna, miejska, moja. Wydarzenie badawczo-społeczna” – warsztatach zrealizowanych 1-2.02.2017 r. w Miejskiej Bibliotece Publicznej z udziałem uczniów, nauczycieli i bibliotekarzy.
Stowarzyszenia
Jesteśmy również aktywnymi członkami różnych stowarzyszeń, w których realizujemy się jako uczestnicy projektów czy to edukacyjnych czy też mających na celu rozwiązanie konkretnych problemów społecznych. Nasi pracownicy aktywnie działają w stowarzyszeniach i organizacjach: „Wspólnota Polska”, „Polskie Stowarzyszenie Krajoznawców w Opolu”, „Klub Opolski Krytyki Politycznej”, „Polonia-Kresy. Towarzystwo Naukowo-Społeczno-Kulturalne”.